Showing 2014 results

Mae'r casgliad yn cynnwys deunydd a gasglwyd gan y cynllun yn ymwneud â'r llenorion Cymraeg canlynol: E. Tegla Davies, Huw Lloyd Edwards, Harri Gwynn, D. Gwenallt Jones, John Gwilym Jones, J. Saunders Lewis, Alun Llywelyn-Williams, T. H. Parry-Wiliams, Caradog Prichard, Kate Roberts, D. J. Williams, Abergwaun, Huw Llewelyn Williams a Waldo Williams. Mae'r archif yn cynnwys hefyd adysgrifau o rhai o'r casetiau o atgofion awduron Cymraeg diweddar a recordiwyd gan staff y cynllun ymchwil, ychydig eitemau o archifau yr Academi, deunydd yn ymwneud â gweithgareddau'r Academi a'r cynllun ymchwil, papurau ynglŷn â Geiriadur yr Academi a gwobr Griffith John Williams, a gohebiaeth yn deillio o'r cynllun ymchwil = The collection comprises material collected by the scheme relating to the following Welsh literary figures: E. Tegla Davies, Huw Lloyd Edwards, Harri Gwynn, D. Gwenallt Jones, John Gwilym Jones, J. Saunders Lewis, Alun Llywelyn-Williams, T. H. Parry-Wiliams, Caradog Prichard, Kate Roberts, D. J. Williams, Fishguard, Huw Llewelyn Williams and Waldo Williams. The archive also includes transcripts of some of the casettes of reminiscences of recent Welsh authors recorded by the staff of the research project, a few items from the archives of the Academi, material relating to the activities of the Academi and the research project, papers concerning the Welsh Academi Dictionary and the Griffith John Williams Prize, and correspondence deriving from the research scheme.

Llyfrau nodiadau o waith William Cosslett (Gwilym Elian) yn cynnwys cerddi holograff, 1856-1900, ar amryw destunau. = Notebooks of William Cosslett (Gwilym Elian) containing holograph poems, 1856-1900, on various subjects.

Pregethau, gweithiau creadigol, anerchiadau a gwaith ymchwil y Parch. W. Glasnant Jones, ynghyd â phapurau'n ymwneud â'i ymddeoliad a'i farwolaeth, gan gynnwys llythyrau o gydymdeimlad, [1882x1971].

Mae'r fonds yn cynnwys cofnodion cyfarfodydd y Pwyllgor Rheoli a phwyllgor Sir Gaernarfon Cronfa Apêl Saunders Lewis, 1989-2001; llythyron a phapurau amrywiol yn ymwneud â sefydlu a lansio'r Apêl, a llythyron yn ymwneud â threfnu gweithgareddau amrywiol i ddwyn arian i'r Gronfa, 1986-2002; gweithiau creadigol yn ymwneud â'r ysgoloriaethau, 1995-1996; cyfrifon a phapurau'r trysoryddion, 1989-2000; a phapurau printiedig sy'n ymwneud ag elusennau, 1996-2002. Y mae hefyd gopi o gyfansoddiad y Gronfa, 1989, a chopi o ddiweddariad, 1999.

Papurau Dyddgu Owen, 1934-1991, yn cynnwys drafftiau teipysgrif a llawysgrif o'i nofelau a gweithiau llenyddol eraill,1953-1986; amrywiol darlithoedd ac anerchiadau, 1950au-1980au; sgriptiau ar gyfer radio a theledu, 1957-1976; dyddiaduron, 1978-1989; llyfrau nodiadau, 1957-1970; gohebiaeth, 1946-1991; dyddiaduron, 1978-1989; llyfrau lloffion o dorion o'r wasg, 1957-1970; papurau amrywiol yn ymwneud â'i diddordebau, 1969-1977; a phapurau Sarah Ceridwen (Ceri) Davies,1944-1991, yn cynnwys cofnodion gweinyddol cymdeithas 'Cyfeillion Ellis Wynne' [Lasynys] = Papers of Dyddgu Owen, 1934-1991, including typed and manuscripts drafts of her novels and other literary works, 1953-1986; various lectures and addresses, 1950s-1980s; radio and television scripts, 1957-1976; diaries, 1978-1989; notebooks, 1957-1970; correspondence, 1946-1991; diaries, 1978-1989; scrap books of press cuttings, 1957-1970; miscellaneous papers relating to her interests, 1969-1977; and papers of Sarah Ceridwen (Ceri) Davies, 1944-1991, which include administrative records of the society 'Cyfeillion Ellis Wynne' [Lasynys].

Llawysgrifau Evan James a James James, cerddoriaeth a barddoniaeth yn bennaf, 1806-1917, yn cynnwys fersiwn gwreiddiol yr alaw 'Glan Rhondda', y daethpwyd i'w hadnabod yn ddiweddarach fel Hen Wlad fy Nhadau, 1856; barddoniaeth Ieuan ab Iago,1831-1842; dyddiaduron,1806-1827, barddoniaeth, 1837-1849; cyfriflyfrau poced,1836-1837; a beirniadaethau eisteddfodol, 1853-1863. = Manuscripts of Evan James and James James, mainly music and poetry , 1831-1917, including the original version of the tune 'Glan Rhondda', which later became known as Hen Wlad fy Nhadau, 1856; poetry of Ieuan ab Iago, 1831-1842; diaries, 1806-1827, poetry, 1837-1849; pocket account books, 1836-1837; and Eisteddfod adjudications, 1853-1863.

Papurau W. J. Gruffydd,[1903]-[1952], yn cynnwys drafftiau o erthyglau'n ymwneud â'r Mabinogi; nodiadau darlith ar gyfer ei gyrsiau Cymraeg yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Caerdydd; nodiadau darlithoedd ac erthyglau eraill; sgyrsiau a darlledwyd gan y BBC; personalia; a grŵp sylweddol o ohebiaeth oddi wrth ffigurau llenyddol blaenllaw = Papers of W. J. Gruffydd, [1903]-[1952], including drafts of articles relating to the Mabinogi; lecture notes for his Welsh courses at University College of Wales, Cardiff; other lecture notes and articles; BBC broadcast talks; personalia; and a substantial group of correspondence from notable literary figures.

Mae'r fonds yn cynnwys ei lawysgrifau llenyddol; gohebiaeth bersonol, [?1903]-1992; papurau'n ymwneud â'i deulu, yn enwedig ei ewythr R. Silyn Roberts, [?1847]-[?1986]; papurau'n gysylltiedig â'i waith fel golygydd cynorthwyol Y Faner, 1949-1992; ynghyd â nodiadau a darlithoedd a baratowyd ganddo ar gyfer dosbarthiadau Mudiad Addysg y Gweithwyr, [?1936]-1991.
Mae'r papurau ychwanegol (Rhodd Medi 2021), 1894-2019 (gyda bylchau), yn cynnwys gohebiaeth, barddoniaeth, ysgrifau, papurau'n ymwneud â'r Faner, ffotograffau a phapurau pobl eraill.
Rhodd Ionawr 2024: Papurau gan neu'n ymwneud â Mathonwy Hughes, sy'n cynnwys, ymysg eitemau eraill, llyfrau gwaith ysgol Mathonwy Hughes; traethawd gan Mathonwy Hughes ar Gymdeithas Addysg y Gweithwyr Dyffryn Nantlle; Adroddiadau Blynyddol Capel Methodistaidd Calfinaidd Tanrallt, Llanllyfni; deunydd yn ymwneud â chanmlwyddiant Ysgol Nebo; a deunydd gan neu'n ymwneud â'r bardd a'r golygydd Gwilym R. Jones.

Papurau Gwilym Tudur, [1950]-[2013], a grynhowyd ganddo wrth ymchwilio ar gyfer ei gyfrol Wyt ti'n cofio?: chwarter canrif o frwydr yr iaith a gyhoeddwyd gan Wasg y Lolfa, Tal-y-bont, yn 1989, gan gynnwys atgofion a phrofiadau llygad-dystion a fu’n ganolog i frwydr yr iaith. = Papers of Gwilym Tudur, [1950]-[2013], accumulated by him whilst researching for his book Wyt ti'n cofio?, published by Y Lolfa, Tal-y-bont, in 1989, including eyewitness recollections of Welsh language campaigners.

Am y cyhoeddiad gweler, er enghraifft: https://openlibrary.org/books/OL21710491M/Wyt_ti%27_n_cofio = For the publication see, for example: https://openlibrary.org/books/OL21710491M/Wyt_ti%27_n_cofio

Papurau gwleidyddol Dafydd Elis Thomas, yn cynnwys adroddiadau a datganiadau i'r wasg, 1975-1991; areithiau ac erthyglau, 1980-1990; gohebiaeth gyffredinol a gwahoddiadau, 1974-1992; gohebiaeth, nodiadau ar drafodaethau a phapurau eraill yn ymwneud â gwaith Tŷ'r Cyffredin, 1974-1992, a Llyfrgell Tŷ'r Arglwyddi, 1980-1991; gohebiaeth â'r Swyddfa Gymreig, 1974-1990; papurau'n ymwneud â Phlaid Cymru, 1974-1992; papurau'n ymwneud â materion lleol, yn bennaf rhai Meirionnydd Nant Conwy a Gwynedd, 1972-1991, a materion rhyngwladol, 1971-1991; a phapurau'n ymwneud ag addysg yng Nghymru, yn cynnwys y Cwricwlwm Cenedlaethol ac addysg bellach, 1974-1991, amaethyddiaeth ac Undeb Amaethwyr Cymru, gan gynnwys lles anifeiliaid ac effaith trychineb Chernobyl ar ffermio defaid yng Nghymru, 1975-1991, diwydiant yng nghefn gwlad, Bwrdd Datblygu Cymru Wledig, ac effaith ail-gartrefi,1976-1991, papurau'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol a'r celfyddydau, 1974-1991, datganoli, 1977-1992, cyfathrebu a'r cyfryngau, 1976-1992, cyfraith a threfn, 1975-1989, problemau alcohol a phroblemau cymdeithasol, 1975-1991, yr iaith Gymraeg, 1973-1992; diwydiant, 1974-1989, yr economi, 1972-1990, iechyd a nawdd cymdeithasol, 1971-1990, trafnidiaeth, 1975-1989, ac ynni niwclear, 1971-1991 = Political papers of Dafydd Elis Thomas, including reports and press releases, 1975-1991; speeches and articles, 1980-1990; general correspondence and invitations, 1974-1992; correspondence, notes on debates and other papers relating to the business of the House of Commons, 1974-1992, and to the House of Commons Library, 1980-1991; correspondence with the Welsh Office, 1974-1990; papers relating to Plaid Cymru, 1974-1992; papers relating to local matters, mostly Meirionnydd Nant Conwy and Gwynedd, 1972-1991, and international matters, 1971-1991; and papers concerning education in Wales, including National Curriculum and further eduaction, 1974-1991, agriculture and the Farmers' Union of Wales, including animal welfare and the effect of the Chernobyl disaster on sheep farming in Wales, 1975-1991, rural industry, Development Board for Rural Wales, and the effect of second homes, 1976-1991, National Trust and the arts papers, 1974-1991, devolution, 1977-1992, communications and the media, 1976-1992, law and order, 1975-1989, alcohol and social problems, 1975-1991, the Welsh language, 1973-1992, industry, 1974-1989, the economy, 1972-1990, health and social security, 1971-1990, transport, 1975-1989, and nuclear power, 1971-1991.

Papurau yn ymwneud ag amrywiaeth eang o weithgareddau Brinli yn cynnwys llyfrau ysgol a defnyddiau addysgiadol eraill, 1915-1977; papurau cyfreithiol, yn bennaf gohebiaeth a nodiadau, 1918-1980; cofnodion Cyngor Dosbarth Trefol Maesteg, 1927-1976; papurau Undeb Annibynwyr Cymru, 1931-1976; hanes lleol, 1927-1971; Amgueddfa Genedlaethol Cymru, 1976-1981; deunydd yn ymwneud â'i gyfrolau ar Iolo Morganwg, [1974]-[1979]; Yr Eisteddfod Genedlaethol, 1926-1981, a beirniadaethau eisteddfodol, 1943-1981; torion papur newydd, 1920-1980; rhyddiaith Brinli, 1919-1978, a barddoniaeth, 1932-1981; gweithiau llenyddol eraill ganddo ef ac eraill, 1913-1978; gohebiaeth bersonol, 1909-1981; papurau eraill personol a theuluol, 1887-1981; ei ddyddiaduron, 1922-1981, a rhai ei dad, Joshua, 1893-1944; cofnodion Cylchdaith Annibynnwyr De Morgannwg, 1841-1978, Capel Siloh, 1850-1977, Eisteddfod Genedlaethol 1932 a 1948 ac eraill, 1932-1981; papurau Lewis Davies, Y Cymer (1863-1951), awdur nofelau i blant, [1849?]-1946, yn cynnwys sawl llyfr rent o Benderyn; papurau, 1883-1925, Rhys Dafydd Morgan (1851-1934), cyfieithydd o Gymro a fferyllydd ym Maesteg; papurau, 1882-1968, 'Wil Ifan' William Evans (1882-1968), archdderwydd, gweinidog yr Annibynwyr ac awdur; a phapurau, 1929-1979, 'Trefin, Edgar Phillips (1889-1962), bardd ac archdderwydd. = Papers concerning a wide variety of Brinli's activities including school books and other educational material, 1915-1977; legal papers, mainly correspondence and notes, 1918-1980; Maesteg Urban District Council records, 1927-1976; the Welsh Congregational Union papers, 1931-1976; local history, 1927-1971; the National Museum of Wales, 1976-1981; material relating to his books on Iolo Morganwg, [1974]-[1979]; the National Eisteddfod, 1926-1981, and eisteddfod adjudications, 1943-1981; newspaper cuttings, 1920-1980; Brinli's prose, 1919-1978, and poetry, 1932-1981; other literary works by him and others, 1913-1978; personal correspondence, 1909-1981; other personal and family papers, 1887-1981; his diaries, 1922-1981, and those of his father, Joshua, 1893-1944; records of the South Glamorgan Congregational Circuit, 1841-1978, Siloh Chapel, 1850-1977, and of the National Eisteddfodau of 1932 and 1948 and others, 1932-1981; papers of Lewis Davies, Y Cymer (1863-1951), author of children's novels, 1849-1946, including several rate books for Penderyn; papers, 1883-1925, of Rhys Dafydd Morgan (1851-1934), Welsh translator and Maesteg pharmacist; papers, 1882-1968, of 'Wil Ifan', William Evans (1882-1968), archdruid, congregational minister and author; and papers, 1929-1975, of 'Trefin', Edgar Phillips (1889-1962), poet and archdruid.

Cofnodion Capel Bethany, Rhydaman.

Cofysgrifau Capel Bethel, Penbre, yn cynnwys cofnodion ariannol a'r Ysgol Sul, adroddiadau blynyddol, a phapurau yn ymwneud â'r adeilad.

Llyfr bedyddiadau a chladdedigaethau ynghyd â llun.

Cofnodion Plaid Cymru, 1915-1999, yn cynnwys cofnodion, agenda and gohebiaeth y pwyllgor gwaith a phwyllgorau eraill, 1925-1997; gohebiaeth gyffredinol, 1925-1998, gyda nifer o aelodau a swyddogion blaenllaw y blaid; cofnodion, gohebiaeth a phapurau eraill y gwahanol bwyllgorau rhanbarthol, 1925-1997, a changhennau,1930-1992; cofnodion a dogfennaeth y Cyngor Cenedlaethol, 1967-1997; cofnodion ariannol, yn cynnwys rhai papur newydd misol y blaid Y Ddraig Goch a Welsh Nation a Chronfa Gŵyl Ddewi, 1927-1996; rhaglenni a threfniadau ar gyfer cynadleddau ac Ysgolion Haf, 1933-1998; cofnodion aelodaeth, 1930-1996; papurau y Grŵp Ymchwil, [c.1960]-1995; papurau, yn cynnwys areithiau ac effemera, yn ymwneud ag etholiadau, 1929-1999; papurau yn ymwneud ag Adran y Menywod, 1924-1996, a'r Mudiad Ieuenctid, 1964-1998; papurau yn ymwneud â refferendwm datganoli 1979,1969-1983, a refferendwm 1997, a Chynulliad Cymru,1992-1998; papurau yn ymwneud â Y Ddraig Goch, Welsh Nation a chyhoeddiadau eraill, 1932-1996; deunydd printiedig gan Blaid Cymru ac eraill yn cynnwys llyfrau, cyfnodolion a phamffledi,1913-1996; torion o'r wasg, 1924-1996; cylchlythyron, 1938-1992; papurau yn ymwneud â'r Blaid Seneddol,1980-1996; papurau unigolion ac rhai ar wahanol bynciau amrywiol, 1926-1998 = Records of Plaid Cymru, 1915-1999, including minutes, agendas and correspondence of the executive and other committees, 1925-1997; general correspondence, 1925-1998, with many prominent party members and officials; minutes, correspondence and other papers of the various regional committees, 1925-1997, and branches, 1930-1992; minutes and records of the National Council, 1967-1997; financial records, including those of the party's monthly newspaper Y Ddraig Goch and Welsh Nation and Cronfa Gwyl Dewi, 1927-1996; arrangements for and programmes of conferences and Summer Schools, 1933-1998; membership records, 1930-1996; papers of the Grŵp Ymchwil (research group), [c.1960]-1995; papers, including speeches and ephemera, relating to elections, 1929-1999; papers relating to the Adran Menywod (Women's Section), 1934-1996, and the Mudiad Ieuenctid (Youth Movement), 1964-1998; papers relating to the 1979 devolution referendum, 1969-1983, and the 1997 referendum and Welsh Assembly, 1992-1998; papers relating to Y Ddraig Goch, Welsh Nation and other publications, 1932-1996; printed matter by Plaid Cymru and others including books, periodicals and pamphlets, 1913-1996; press cuttings, 1924-1996; circulars, 1938-1992; papers relating to the Parliamentary Party, 1980-1996; papers of individuals and to various miscellaneous topics, 1926-1998.

Dau focs yn cynnwys papurau amrywiol; Awst 2023.

Un bocs yn cynnwys papurau ychwanegol; Mehefin 2024.

Papurau gweinyddol ac ymgynghorol, pamffledi a thapiau VHS; Medi 2024.

Cofysgrifau Eglwys Engedi, Caernarfon, 1842-1999, gan gynnwys cofrestri, llyfrau casgliadau, llyfrau'r eisteddleoedd, llyfrau'r weinidogaeth, cofrestri anghydffurfiol ac Eglwysig, llyfrau cofnodion pwyllgorau, llyfrau cofnodion, gohebiaeth, a phapurau yn ymwneud â chymdeithasau'r Eglwys a chofnodion yr Ysgol Sul.

Cofnodion Urdd Gobaith Cymru, yn cynnwys papurau gweinyddol, yn eu plith adroddiadau a gohebiaeth, 1931-1990; cofnodion Pwyllgor, is-bwyllgorau a phaneli yr Urdd, 1939-1995, cofnodion ariannol, 1931-1996l, papurau yn ymwneud â theithiau tramor a drefnwyd gan Urdd Gobaith Cymru a Negeseuon Heddwch ac Ewyllys Da, 1931-1984; cofnodion, dogfennaeth ariannol ac arall perthynol i Gronfa Goffa O.M. Edwards, 1928-1976; papurau yn ymwneud â changhennau (adrannau ac aelwydydd), 1938-1960; gohebiaeth a phapurau yn ymwneud â chyrsiau a drefnwyd gan yr Urdd,1948-1965, a phapurau eraill yn ymwneud â'r cylchgronau, 1948-1990; trefniadau ar gyfer gwahanol wyliau, 1936-1995; cofnodion gweinyddol ac ariannol yn ymwneud â'r gwersylloedd yn Llangrannog a Glanllyn,1940-1995; deunydd printiedig, 1932-1963; llythyrau at O.M. Edwards, 1910-1920; cofnodion yn ymwneud â'r Cyngor, 1972-1991, a Chwmni yr Urdd, 1972-1989; cofnodion yn ymwneud ag aelodau staff, 1975-1995; gohebiaeth a thaflenni yn ymwneud ag Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd,1930-1965; papurau yn ymwneud â Maes yr Eisteddfod, 1972-1985, seremonïau yr Eisteddfod, 1952-1982, sioeau'r theatr, 1981-1991, a chystadlaethau; a chofnodion yn ymwneud â threfnu pob un o'r Eisteddfodau Cenedlaethol, 1946-1996 = Records of Urdd Gobaith Cymru, comrpising general administrative papers, including reports and correspondence, 1931-1990; records of Urdd Committee, sub-committees and panels, 1939-1995; financial records, 1931-1996; papers relating to overseas trips organized by Urdd Gobaith Cymru and international meetings, 1931-1962; papers relating to the Messages of Peace and Goodwill, 1931-1984; minutes, financial and other records of the O. M. Edwards Memorial Fund, 1928-1976; papers relating to the Welsh School, Aberystwyth, 1939-1952; papers relating to branches (adrannau and aelwydydd), 1938-1960; correspondence and papers relating to courses organized by the Urdd, 1948-1965; papers relating to the annual conferences to discuss the Urdd's magazines, 1952-1973, and other pars relating to the magazines, 1948-1990; arrangements regarding various festivals, 1936-1995; administrative and financial records relating to the camps at Llangrannog and Glanllyn, 1940-1995; printed material, 1932-1963; letters addressed to O. M. Edwards, 1910-1920; records relating to the Council, 1972-1991, and Cwmni'r Urdd, 1972-1989; records relating to staff members, 1975-1995; correspondence and literature relating to the Urdd National Eisteddfod, 1930-1965; papers relating to the Eisteddfod Maes, 1972-1985, Eisteddfod ceremonies, 1952-1982, theatre shows, 1981-1991, and competitions; and records relating to the organisation of individual National Eisteddfodau, 1946-1996.

Dyddiadur Susannah Thomas, Ysgol Dr Williams, Dolgellau, sy'n cynnwys nifer o ffotograffau a chardiau post, yn cofnodi taith i Geneva a Llundain ym 1931.
Casgliad o fathodynnau yn ymwneud â'r Urdd a gasglwyd ynghyd gan y rhoddwr; Medi 2019.
Saith o gardiau post a anfonwyd o wersylloedd Llangrannog a Glanllyn rhwng 1971 a 1982, ynghyd a thocyn aelodaeth yr Urdd 1973-74; Hydref 2019.
Dwy sgript, sef ‘Pasiant yn seiliedig ar hanes Aberystwyth’, a luniwyd gan J. R. Evans, Urdd Gobaith Cymru Cylch Aberystwyth, a 'Pantomein Siarli Main (The student prince)’, ar gyfer Gwersyll Nadolig Pantyfedwen 1967-8; Chwefror 2025.

Papurau, 1953-1966, yn ymwneud â'r Gwyliau Cerdd Dant a gynhaliwyd yn Aberystwyth, 1954 a 1962, a Thregaron, 1966, yn cynnwys cofnodion y pwyllgorau, cyfrifon, gohebiaeth, deunydd cyhoeddusrwydd, ynghyd â rhaglenni a manylion am y cystadlaethau. = Papers, 1953-1966, relating to the Cerdd Dant Festivals held at Aberystwyth, 1954 and 1962, and Tregaron, 1966, including minutes of the committees, accounts, correspondence, publicity material, together with programmes and details of competitions.

Papurau yn ymwneud a'r Gwyliau Cerdd Dant Aberystwyth a'r Cylch, 1997 a 2003. Nid yw'r rhain wedi eu catalogio eto (Awst 2011).

Papurau yn ymwneud â Gwyliau Cerdd Dant Ystrad Fflur a'r Fro, a gynhaliwyd ym Mhontrhydfendigaid yn 1989, 2007 a 2013, gan gynnwys rhestr testunau, rhaglenni'r dydd a chofnodion. Nid ydynt wedi eu catalogio (Chwefror 2025).

Cofysgrifau Eglwys Bethel, Penrhewl, Mostyn, 1896-1985, yn cynnwys cofrestr bedyddiadau, 1896-1977; adroddiadau blynyddol, 1944-46, 1952, 1964-67, 1973-76 a 1978-1985; papurau’r Ysgrifennydd, 1967-1985; a llyfrau Trysorydd y Chwiorydd, 1966-1985.

Adroddiadau blynyddol 1999, 2008-2009, a 2011-2015. Taflen gwasanaeth arbennig i nodi 120 mlynedd ers Diwygiad 1904; Hydref 2024.