Dangos 2014 canlyniad

Gohebiaeth a phapurau, 1891; 1972-2015, yn ymwneud â sefydlu Ymddiriedolaeth Nant Gwrtheyrn, a datblygu gwasanaethau y Ganolfan Iaith Genedlaethol Nant Gwrtheyrn. Mae’r casgliad yn cynnwys gohebiaeth yr Ymddiriedolwyr, cyfreithwyr, staff, fasnachwyr, dysgwyr, a sefydliadau cysylltiedig eraill, a phapurau cysylltiedig, yn ymwneud â materion ariannol (1978-1994); cofnodion cyfarfod Bwrdd yr Ymddiriedolaeth a phwyllgorau amrywiol yn ymwneud â’r Nant (1980-1992; 1994-2003); cyflogaeth a gwirfoddoli (1980-1993; 1997-2013); marchnata a hysbysebu gweithgareddau, cyrsiau, a chyfleusterau y Ganolfan (1980-1992; 1997-2003); datblygu gwasanaethau y Ganolfan (1972-1997; 2002-2008); a phryniant a gwerthiant Plas Pistyll, ac ymgyfreitha cysylltiedig (1978-1995).

Cofnodion Eglwys Carmel ger Treffynnon, 1865-1992, yn cynnwys cofrestr bedyddiadau, 1865-1964; cofnodion ariannol, 1949-1992; a llyfr ystadegau, 1926-35, a llyfr cofnodion, 1951-65, yr Ysgol Sul.

Cyfansoddiadau amrywiol a gyflwynwyd i gystadlaethau llenyddol a cherddorol Eisteddfod Genedlaethol Cymru, 1887-2019. Yn eu plith ceir awdlau, pryddestau, cywyddau, englynion, englynion ysgafn, baledi, sonedau, straeon byrion, blogiau, llên meicro a dramâu. Ceir gweithiau ar gyfer y Fedal Ryddiaith, Gwobr Daniel Owen, Ysgoloriaethau Emyr Feddyg a Geraint Morris, ynghyd ag emyn-donau a chyfansoddiadau Tlws y Cerddor a chyfansoddi dawns. Cyflwynwyd cystadlaethau i ieuenctid a chystadleuaeth y gadair a thlws rhyddiaith i ddysgwyr ac i'r rhai sydd wedi byw yn y Wladfa ar hyd eu hoes. = A variety of literary and musical compositions entered at National Eisteddfodau, 1887-2018, including odes and poetry in free metre, ballads, short stories, blogs, micro literature and plays. Entries for the Prose Medal, Daniel Owen Memorial Prize, Emyr Feddyg and Geraint Morris Scholarships, together with musical compositions such as the Musicians' Medal, hymn-tunes and dance composition are also included. Competitions for young people, Welsh learners including a chair and prose competition and a competition for those who have lived in Patagonia throughout their lives have been introduced.

Papurau a grynhowyd gan Elwyn Roberts, yn cynnwys papurau personol a theuluol, 1898-1988; papurau a grynhowyd gan Elwyn Roberts ar hanes lleol ym mhlwyfi Abergynolwyn a Llanfihangel-y-Pennant; papurau cyffredinol, 1936-1987, yn cynnwys torion o'r wasg, 1963-1976, yn ymwneud â Phlaid Cymru, a grwp o lythyrau Kate Roberts at Elwyn Roberts, 1969-1975; amrywiol bethau, 1843-1979; a phapurau, 1952-1974, yn ymwneud ag Ymgyrch Senedd i Gymru, yn cynnwys cofnodion pwyllgorau, gohebiaeth, papurau ariannol, atgofion Elwyn Roberts am yr ymgyrch, torion o'r wasg a deunydd printiedig. = Papers accumulated by Elwyn Roberts, comprising personal and family papers, 1898-1988; papers accumulated by Elwyn Roberts on local history in the parishes of Abergynolwyn and Llanfihangel-y-Pennant; general papers, 1936-1987, including press cuttings, 1963-1976, relating to Plaid Cymru, and a group of letters, 1969-1975, from Kate Roberts to Elwyn Roberts; miscellanea, 1843-1979; and papers, 1952-1974, relating to the Parliament for Wales Campaign, comprising committee minutes, correspondence, financial papers, Elwyn Roberts's reminiscences of the campaign, press cuttings and printed material.

Papers, 1868-1965, of the Reverend Griffith John who served as a missionary in China, including his journal, 1855-1870, letters sent by him to his family, 1886-1907, together with letters, 1961-1965, relating to his commemorative garden in Swansea.

Dyddiaduon y bardd a'r llenor T. Llew Jones, 1957-1999, ynghyd â cherddi ganddo, llythyrau a ysgrifennwyd ato a phapurau amrywiol, [?1945]-[2006]. = Diaries of the poet and author T. Llew Jones, 1957-1999, together with poems written by him, letters written to him and miscellaneous papers, [1945]-[2006].

Llawysgrifau Cybi, [c. 1906]-1925, yn cynnwys hunangofiant, 1925; a chyfrolau o dorion o'i golofnau newyddiadurol, [c. 1906]-1921. = Manuscripts of Cybi, [c. 1906]-1925, comprising an autobiographical composition, 1925; and volumes of press cuttings of his newspaper columns, [c. 1906]-1921.

Llawysgrifau Daniel Owen, [1885]-[1895], yn cynnwys drafftiau o'r rhan fwyaf o'i nofel Profedigaethau Enoc Huws (Wrecsam, 1891), a rhannau o'r cyfrolau Y Siswrn (Yr Wyddgrug, 1886), Gwen Tomos (Wrecsam, 1894) a Straeon y Pentan (Wrecsam, 1895). = Manuscripts of Daniel Owen, [1885]-[1895], including drafts of most of his novel Profedigaethau Enoc Huws (Wrexham, 1891), along with parts of the volumes Y Siswrn (Mold, 1886), Gwen Tomos (Wrexham, 1894) and Straeon y Pentan (Wrexham, 1895).

Llawysgrifau Evan James a James James, cerddoriaeth a barddoniaeth yn bennaf, 1806-1917, yn cynnwys fersiwn gwreiddiol yr alaw 'Glan Rhondda', y daethpwyd i'w hadnabod yn ddiweddarach fel Hen Wlad fy Nhadau, 1856; barddoniaeth Ieuan ab Iago,1831-1842; dyddiaduron,1806-1827, barddoniaeth, 1837-1849; cyfriflyfrau poced,1836-1837; a beirniadaethau eisteddfodol, 1853-1863. = Manuscripts of Evan James and James James, mainly music and poetry , 1831-1917, including the original version of the tune 'Glan Rhondda', which later became known as Hen Wlad fy Nhadau, 1856; poetry of Ieuan ab Iago, 1831-1842; diaries, 1806-1827, poetry, 1837-1849; pocket account books, 1836-1837; and Eisteddfod adjudications, 1853-1863.

Llyfrau nodiadau o waith William Cosslett (Gwilym Elian) yn cynnwys cerddi holograff, 1856-1900, ar amryw destunau. = Notebooks of William Cosslett (Gwilym Elian) containing holograph poems, 1856-1900, on various subjects.

Papurau teulu Roberts, Llanbrynmair a Chonwy, 1779-1885, yn cynnwys dyddiaduron Samuel Roberts (S.R.), 1843-1885 gyda bylchau; gohebiaeth S.R. a'i dad, John Roberts, ymysg eraill, 1800-1884; pregethau a nodiadau pregethau S.R., [1827x1885], ei frodyr John Roberts (J.R.), [1829x1884], a Gruffydd Rhisiart (G.R.), [c. 1872]-1883, eu tad, John Roberts, [19 gan. cynnar], Jenkin Lewis, [1779x1811], Thomas Jones, 1794-1821, a John Breese, 1828-1829; traethodau, erthyglau ac anerchiadau gan S.R., J.R. ac eraill, [1820x1885], llawer ohonynt ar gyfer eu cyhoeddi yn Y Cronicl; llyfrau casglu, 1828-1881, yn bennaf ar gyfer Apel y Capeli Annibynol Cymreig, 1835; barddoniaeth ac emynau gan S.R. ac eraill, [1820x1885]; nodiadau amrywiol a phapurau eraill S.R., [c. 1807]-[1885], a J.R., 1857-[1884]; 'Llawlyfr y Gweithiwr' gan G.R., 1875; cyfrifon a phapurau eraill mewn perthynas a Thomas Jones ac ysgolion Dinbych a St. Sior, Sir Ddinbych, 1791-1866. = Papers of the Roberts family of Llanbrynmair and Conwy, 1779-1885, including diaries of Samuel Roberts (S.R.), 1843-1885 with gaps; correspondence, 1800-1884, mainly of S.R. and his father, John Roberts; sermons and sermon notes of S.R., [1827x1885], his brothers John Roberts (J.R.), junior, [1829x1884], and Gruffydd Rhisiart (G.R.), [c. 1872]-1883, John Roberts, senior, [early 19 cent.], Jenkin Lewis, [1779x1811], Thomas Jones, 1794-1821, and John Breese, 1828-1829; essays, articles and addresses by S.R., J.R. and others, [1820x1885], many intended for publication in Y Cronicl; collecting books, 1828-1881, mainly for the Welsh Congregational Churches Appeal Fund, 1835; poetry and hymns by S.R. and others, [1820x1885]; miscellaneous notes and other papers of S.R., [c. 1807]-[1885], and J.R., 1857-[1884]; G.R.'s 'Llawlyfr y Gweithiwr', 1875; accounts and other papers relating to Thomas Jones and to Denbigh and St. George schools, Denbighshire, 1791-1866.

Tair llawysgrif, [16 gan.]-1650, o lyfrgell y Parch. R. Peris Williams, Wrecsam, yn cynnwys barddoniaeth, achau, ryseitiau meddygol a thractiau eglwysig. = Three manuscripts, [16 cent.]-1650, from the library of the Rev. R. Peris Williams, Wrexham, containing poetry, pedigrees, medical recipes and ecclesiastical tracts.

Music manuscripts of the composer Mervyn Burtch. Original opus numbering (where known) is given in square brackets, e.g. [M.103] at the end of each file level description.

Cyfrol yn cynnwys cerddi gan Aled Jones Williams, 2022-23, wedi eu hysgrifennu yn llaw y bardd.

Papurau llenyddol ac academaidd Alun Eirug Davies, ynghyd â phapurau ei dad T. Eirug Davies, [1908]-[2017], sy'n cynnwys gohebiaeth, dyddiaduron, barddoniaeth, pregethau a phapurau eraill. = Literary and academic papers of Alun Eirug Davies, together with the papers of his father T. Eirug Davies, [1908]-[2017], comprising correspondence, diaries, poetry, sermons and other papers.

Papurau'r cymdeithasegydd Alwyn D. Rees, 1911-1974, yn cynnwys papurau'n ymwneud â Phrifysgol Cymru, yn bennaf â Choleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, 1920au-1974, gan gynnwys papurau'n ymwneud â'r comisiwn a sefydlwyd i archwilio strwythur ffederal Prifysgol Cymru yn y 1960au; papurau ynglŷn â lle'r Gymraeg yn y Brifysgol a'r ymgyrch i sefydlu neuadd Gymraeg i fyfyrwyr yn Aberystwyth,1967-1974; papurau'n ymwneud â llyfrau, erthyglau a darlithoedd Alwyn D. Rees, 1933-1973, a Chymdeithas yr Iaith Gymraeg, [c.1964]-1974; papurau'n ymwneud â Barn, 1966-1967; papurau'n ymwneud â darlledu yng Nghymru, 1938-1974; papurau'n ymwneud â'r diwydiant llechi yng Nghymru,1946; papurau'n ymwneud â gwleidyddiaeth yng Nghymru, 1911-1974; gohebiaeth gyffredinol, 1935-1974; a phapurau a gohebiaeth bersonol , 1930-1974 = Papers of the sociologist Alwyn D. Rees, 1911-1974, including papers relating to the University of Wales, mainly the University College of Wales, Aberystwyth, 1930s-1974, including papers relating to the commission established to examine the federal structure of the University of Wales in the 1960s; papers concerning the place of the Welsh language in the University and the campaign to establish a Welsh student hostel at Aberystwyth, 1967-1974; papers relating to the University of Malta, 1940-1951; Alwyn D. Rees's research papers, 1933-1973; papers relating to Alwyn D. Rees's books, articles and lectures, and further related research papers assembled by him, 1925-1974; papers relating to the Welsh language, 1952-1974, and 'Cymdeithas yr Iaith Gymraeg', [c. 1964]-1974; papers relating to 'Barn', 1966-1975; papers relating to broadcasting in Wales, 1938-1974; papers relating to the Welsh slate industry, 1946; papers relating to politics in Wales, 1911-1974; general correspondence, 1935-1974; and personal papers and correspondence, 1930-1974.

Mae'r fonds yn cynnwys gohebiaeth, 1898-1958, dyddiaduron, 1918-1954, llawysgrifau a theipysgrifau llawer o'i gyhoeddiadau llenyddol, hanesyddol, crefyddol a hunangofiannol, 1934-1955, copi o'i draethawd MA, 1920, ynghyd â nifer bychan o ddarlithoedd a phapurau amrywiol, 1937-1949. Mae rhai o'r llythyrau at Bebb, ynghyd â rhai o'i ddyddiaduron, yn taflu goleuni gwerthfawr ar gyflwr a hanes Llydaw cyn ac yn ystod yr Ail Ryfel Byd, ac i raddau llai, ar hanes cynnar Plaid Cymru.

Mae'r fonds yn cynnwys nodiadau a drafftiau llawysgrif a theipysgrif o rai o gyfrolau a sgriptiau Angharad Tomos, 1986-1997, gan gynnwys dau ddarn sylweddol o waith anghyflawn ac anghyhoeddedig. Ceir un ffolder o'i herthyglau ar gyfer Y Faner a Tafod y Ddraig, 1979-1983, ac un ffolder yn cynnwys ei darlithoedd a'i hareithiau cyhoeddus, 1996-1998. Mae'r llawysgrifau, ar brydiau, yn cynnwys nodiadau ar y broses o greu a sylwadau rhai aelodau o'i theulu ar ei gwaith, ynghyd ag ychydig o ohebiaeth berthynol. Nid yw'r archif yn gyflawn. Gwerthwyd llawysgrifau llawer o'i llyfrau cynharaf yn arwerthiannau blynyddol Cymdeithas yr Iaith Gymraeg sy'n golygu eu bod bellach mewn dwylo preifat. Ffeiliau unigol o gyfnodau penodol sydd yma o'i herthyglau i'r wasg, a'i hareithiau a'i darlithoedd, ac un llyfr nodiadau ar gyfer cyfnod yn awdur preswyl mewn ysgolion cynradd ym Mro Dysynni. Nid yw'r archif yn cynnwys unrhyw ohebiaeth bersonol. Gall yr archif hon fod o ddiddordeb neilltuol i ysgolheigion sy'n astudio gwaith Angharad Tomos a'r mudiad iaith yng Nghymru yn chwarter olaf yr ugeinfed ganrif.

Tri chopi draft o'r nofel 'Rhagom' gan Angharad Tomos, 2004-05. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol y rhoddwr, yn cynnwys gwaith ymchwil ar gyfer ei nofelau 'Wrth fy Nagrau i' (Hydref 2007) a 'Rhagom'; papurau yn ymwneud â rhaglen radio i blant, a thair drama, hefyd i blant, gan gynnwys Pasiant y Plant, 2005; a phapurau a deunyddiau yn ymwneud â Rwdlan, gan gynnwys copïau o gyfieithiadau o'r gwaith i Aeleg yr Alban a Gwyddeleg. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto (Medi 2007).

Pecyn o bapurau ychwanegol yn ymwneud gan mwyaf â gweithiau Angharad Tomos, 'Rhagom', 2002, ac 'Wrth fy Nagrau', 2006. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol Angharad Tomos, gan gynnwys nodiadau ar gyfer Pan Rodiwn Rhyw Fore Ddydd - ar gyfer cystadleuaeth Daniel Owen, 2008 (nofel nas cyhoeddwyd), ac erthyglau'r rhoddwr o'r Herald, 1993-1999 a 2002-2007. Nid yw'r rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol o waith, a phapurau wedi eu casglu ynghyd gan Angharad Tomos, gan gynnwys dyddiaduron; gohebiaeth; torion o'r wasg; gweithiau cynnar, 1972-1990 (a gyhoeddwyd mewn cylchgronau) ;storiau i'r BBC; papurau yn ymwneud â Rala Rwdins; a gweithiau gwreiddiol. Nid yw'r papurau hyn wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol a roddwyd Mai 2022: gweler y disgrifiad o dan y Gyfres a ychwanegwyd.

Papurau Anthropos, 1869-1944, yn cynnwys gohebiaeth, 1869-1944, a llythyrau o gydymdeimlad at ei weddw, 1944; papurau personol eraill, 1878-1944, yn cynnwys dyddiaduron, llyfrau nodiadau ar bynciau llenyddol a diwinyddol; torion o'r wasg, 1880-1937; papurau llenyddol yn cynnwys cerddi gan Anthropos, 1876-1939, anerchiadau, erthyglau, traethodau a chyfansoddiadau rhyddiaith eraill, 1898-1922; barddoniaeth a rhyddiaith gan awduron eraill (rhai llawysgrifau gwreiddiol), yn enwedig Llew Llwyfo, 1877-1939. = Papers of Anthropos, 1869-1944, including correspondence, 1869-1944, and letters of condolence to his widow, 1944; other personal papers, 1878-1944, including diaries, notebooks on literary and theological matters; newspaper cuttings, 1880-1937; literary papers including poems by Anthropos, 1876-1939, addresses, articles, essays and other prose compositions, 1898-1922; poetry and prose by other writers (some original manuscripts), in particular Llew Llwyfo, 1877-1939.

Papurau'r Athro A.O.H Jarman, Caerdydd, yn cynnwys gohebiaeth a deunydd yn ymwneud â'i weithgarwch ym maes ysgolheictod Geltaidd.

Papurau ychwanegol gan gynnwys nifer o lythyrau oddi wrth Saunders Lewis, gohebiaeth gan gefnogwyr yn dilyn achos llys yn ystod yr Ail Ryfel Byd ynghyd ag erthygl berthnasol, a darlithoedd a nodiadau; Rhagfyr 2024.