Dangos 57637 canlyniad

Ganwyd y dramodydd David Thomas Davies (1876-1962), yn Nant-y-moel, Llandyfodwg, Morgannwg, a chafodd ei addysg yn Ystrad, Morgannwg, a Llandysul yng Ngheredigion. Daeth i gysylltiad â'r dramodydd John Oswald Francis (1882-1956) yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, a chafodd y cyfle i wylio dramâu cyfoes Saesneg tra roedd yn athro yn y Central Foundation School yn Llundain ar ôl graddio ym Mhrifysgol Aberystwyth yn 1903. Yn 1909 priododd Jane Davies, a chawsant ferch. Gwasanaethodd Davies gyda'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig yn Ffrainc yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, ac yn 1919 symudodd i Bontypridd, Morgannwg, pan gafodd ei benodi'n arolygydd ysgolion. Roedd yn ddramodydd cymdeithasol Cymraeg blaenllaw yn hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif, yn llunio nifer o ddramâu hir a rhai byrion, sydd yn dangos dylanwad cryf gwaith Ibsen. Ymhlith ei waith pwysicaf yr oedd Ble mae fa? (1913) Ephraim Harri (1914) a Phelenni Pitar (1925), oedd yn nodedig am roi portread ffyddlon o fywyd. Roedd gwaith Davies yn ffasiynol yn ystod y 1920au, pan yr oedd mudiad y ddrama yng Nghymru yn ei hanterth yng nghymoedd de Cymru. Ymddeolodd i Borthcawl yn 1936, a symud i Abertawe yn 1954, lle bu farw yn 1962.

David Davies (1871-1947) oedd tad yr artist John Elwyn (1916-1997). Roedd yn wehydd yn Llandysul ac yn berchennog ffatri wlan Emlyn yn Adpar.

Ganwyd y llenor Edward Tegla Davies yn Llandegla-yn-Iâl ar 31 Mai 1880 yn fab i chwarelwr. Bu’n ddisgybl-athro yn ysgol Bwlchgwyn gan ddod o dan ddylanwad athro ifanc o’r enw Tom Arfor Davies a fu’n gyfrifol am ei ysbrydoli mewn hanes a llenyddiaeth Cymru, Yn dilyn ei dröedigaeth penderfynodd fynd i’r weinidogaeth gan dderbyn hyfforddiant yng Ngholeg Didsbury ym Manceinion. Bu’n weinidog gyda’r Wesleiaid mewn nifer o eglwysi yng Nghymru a Lloegr. Priododd Jane Eleanor (Nel) Evans yn 1908 a ganwyd tri o blant iddynt – Dyddgu, Arfor a Gwen. Ymddeolodd yn 1946 i Fangor oherwydd salwch ei wriag a bu hi farw yn 1948.

Bu’n olygydd Y Winllan, 1920-1928, Yr Efrydydd, 1931-1935 a Chyfres Pobun, 1944-1950. Ysgrifennodd golofn wythnosol i’r Herald Cymraeg, 1946-1953. Cyhoeddwyd y rhan fwyaf o’i waith fel cyfresi mewn cyfnodolion cyn eu cyhoeddi’n llyfrau a chyhoeddwyd Hunangofiant Tomi, ei lyfr cyntaf, yn 1912.

Bu farw Tegla Davies ar 9 Hydref 1967. Gosodwyd plac er cof amdano yn 1970 ar wal y cartref lle’i ganwyd ef yn Llandegla.